ธรรมนูญครอบครัวไม่ใช่เรื่องยาก ถ้ารู้ว่าจะเริ่มยังไง ? หลายครอบครัวที่ทำธุรกิจร่วมกันเริ่มเข้าใจแล้วว่า “ธรรมนูญครอบครัว” เป็นสิ่งสำคัญ แต่พอจะเริ่มทำจริง กลับติดอยู่ที่คำถามเดิม ๆ จะเริ่มคุยกับใครก่อนดี? ต้องใช้เอกสารแบบไหน? แล้วถ้าครอบครัวไม่เห็นด้วยจะทำยังไง?
ความจริงคือ การเริ่มต้นทำธรรมนูญไม่จำเป็นต้องซับซ้อน ไม่ต้องเริ่มจากกฎหมายหรือเอกสาร แต่เริ่มจาก “บทสนทนา” และ “ความตั้งใจร่วมกัน” ต่างหาก
1. เริ่มจากคำถามง่าย ๆ ว่า “เราทำธุรกิจนี้ไปเพื่ออะไร ?”
ธุรกิจในครอบครัวไม่ใช่แค่เรื่องของกำไร แต่เป็นเรื่องของความผูกพัน ความเชื่อ และเป้าหมายระยะยาวของคนในบ้าน การพูดคุยเรื่อง “เหตุผลของการมีอยู่” จะช่วยให้ทุกคนเข้าใจตรงกันตั้งแต่ต้นว่า
- เราทำธุรกิจนี้เพื่อเลี้ยงดูครอบครัว หรือต้องการส่งต่อให้รุ่นถัดไป ?
- เป้าหมายของกิจการคือความมั่นคง หรือการเติบโต ?
- อยากให้ลูกหลานเข้ามาสานต่อ หรือแยกไปทำธุรกิจของตัวเอง ?
คำถามปลายเปิดเหล่านี้จะช่วยจุดประกายการสนทนาในครอบครัว และช่วยให้เห็นภาพทิศทางร่วมกันก่อนจะลงรายละเอียดเรื่องบทบาทหรือสิทธิใด ๆ
2. เปิดบทสนทนาในบรรยากาศสบาย ๆ ก่อน
การคุยเรื่องอนาคตครอบครัวไม่จำเป็นต้องเริ่มด้วยการประชุมทางการในห้องประชุม แต่อาจเริ่มที่โต๊ะอาหาร เดินทางด้วยกัน หรือช่วงพักผ่อนสบาย ๆ ก็ได้ ลองชวนคุยด้วยคำถามง่าย ๆ เช่น
- ถ้าในอนาคตพ่อแม่ไม่ได้ทำงานแล้ว ธุรกิจควรเดินต่ออย่างไร?
- ลูก ๆ อยากทำงานกับกิจการในบ้านไหม หรือมีฝันอื่น?
- เราควรมีแนวทางหรือข้อตกลงร่วมกันไหม เผื่อเกิดเหตุไม่คาดฝัน?
การสร้างบรรยากาศให้เปิดใจจะช่วยให้บทสนทนาไหลลื่น และลดความรู้สึกกดดัน โดยเฉพาะในครอบครัวที่ไม่เคยคุยเรื่องนี้มาก่อน
3. เริ่มจดบันทึกแนวทางร่วม แม้ยังไม่เป็นทางการ
เมื่อครอบครัวเริ่มพูดคุยกันแล้ว คำตอบหรือความเห็นร่วมบางเรื่องอาจยังไม่ต้องสรุปทันที แต่ควร “จดไว้” เพื่อสะสมเป็นแนวทางในอนาคต เช่น
- ใครควรมีสิทธิเข้ามาทำงานในกิจการ?
- หลักเกณฑ์ในการแต่งตั้งผู้บริหารรุ่นถัดไปควรเป็นอย่างไร?
- แนวทางการแบ่งผลประโยชน์ควรยึดตามความสามารถหรือความเป็นเจ้าของ?
สิ่งเหล่านี้แม้ยังไม่กลายเป็นธรรมนูญที่เป็นลายลักษณ์อักษร แต่ก็คือรากฐานของความเข้าใจร่วมกัน ที่จะช่วยลดความขัดแย้งในอนาคตได้อย่างมหาศาล
ตัวอย่างเช่น หากครอบครัวตกลงกันว่า เฉพาะคนที่ทำงานในกิจการเท่านั้นจึงจะมีสิทธิได้รับโบนัส แต่อย่างไรก็ยังต้องปันผลให้ผู้ถือหุ้นทุกคนตามสัดส่วน เท่านี้ก็ช่วยให้คนที่ “ทำงาน” และ “ถือหุ้น” เข้าใจบทบาทตนเองมากขึ้น
4. สื่อสารให้ชัดว่า ธรรมนูญคือแนวทางร่วม ไม่ใช่กฎควบคุม
คำว่า “ธรรมนูญ” ฟังดูอาจเหมือนกฎระเบียบ แต่ความจริงแล้ว ธรรมนูญครอบครัวคือข้อตกลงร่วม ที่ทุกคนร่วมกันออกแบบ และตกลงร่วมกันโดยสมัครใจ การอธิบายให้ชัดว่า ธรรมนูญไม่ใช่เครื่องมือควบคุมใคร แต่เป็นเครื่องมือ “ลดความเข้าใจผิด” จะทำให้คนในครอบครัวเปิดใจมากขึ้น ยิ่งครอบครัวใหญ่ ยิ่งควรมีแนวทางร่วมที่เขียนไว้ เพื่อไม่ให้ความสัมพันธ์เสียไปเพราะการคาดเดากันผิด
5. เมื่อพร้อมแล้ว ค่อยหา “ผู้ช่วย” ที่เข้าใจทั้งธุรกิจและความสัมพันธ์
ถ้าครอบครัวเริ่มมีแนวคิดร่วมกันแล้ว ขั้นตอนถัดไปคือการหาที่ปรึกษาหรือผู้เชี่ยวชาญที่จะช่วยจัดระบบความคิดเหล่านี้ ให้กลายเป็นธรรมนูญที่ใช้ได้จริง ใช้งานได้จริง และคนในบ้านเข้าใจได้ง่าย ผู้ช่วยที่ดีไม่ใช่แค่คนที่เขียนเอกสารเก่ง แต่ต้องมีทักษะในการฟัง ถามคำถามสำคัญ และเข้าใจธรรมชาติของทั้ง “ธุรกิจครอบครัว” และ “ความสัมพันธ์ภายในบ้าน” บางครอบครัวอาจเลือกเริ่มจากการจัดเวิร์กช็อปร่วมกัน โดยมีผู้ช่วยเป็นผู้อำนวยความสะดวก เพื่อให้ทุกคนได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นอย่างเท่าเทียม ก่อนจะเริ่มร่างธรรมนูญจริงในขั้นตอนถัดไป
ธรรมนูญครอบครัว เริ่มจากใจ ไม่ใช่เอกสาร
สิ่งสำคัญที่สุดของการเขียนธรรมนูญครอบครัวไม่ใช่การเขียนให้ถูกกฎหมาย แต่คือ “การฟังกันให้มากพอ” และ “สร้างข้อตกลงที่ยอมรับร่วมกันได้” เริ่มจากบทสนทนาง่าย ๆ ค่อย ๆ ต่อบทความเข้าใจร่วมกัน สร้างแนวทาง แล้วจึงค่อยแปลงเป็นรูปธรรม คุณจะพบว่าเรื่องที่ดูยากในตอนแรก จริง ๆ แล้วไม่ยากเลย ถ้าเริ่มต้นถูกทาง
อยากเริ่มต้นเขียนธรรมนูญครอบครัวแบบเป็นขั้นตอน? ให้ Idol Planner Consulting ช่วยวางแผนให้คุณ ที่ Idol Planner Consulting เราช่วยให้การเริ่มต้นพูดคุยในครอบครัวเป็นเรื่องง่าย ผ่านการออกแบบกระบวนการ เวิร์กช็อป และการร่างข้อตกลงที่ทุกฝ่ายเข้าใจและยอมรับ
เพราะเราเชื่อว่า ครอบครัวที่อยากเดินไปด้วยกัน ต้องเริ่มวางเส้นทางให้ชัดเจนตั้งแต่วันนี้
📌 เริ่มวางแผนวันนี้ เพื่อธุรกิจที่มั่นคง และความสัมพันธ์ที่มั่นใจในวันข้างหน้า
บทความแนะนำ
- ธรรมนูญครอบครัว VS พินัยกรรม
- 5 ความเข้าใจผิดของเจ้าของกิจการเกี่ยวกับธรรมนูญครอบครัว
- ธุรกิจครอบครัว หรือ กงสี ทำไมมักอยู่รอดได้ไม่เกิน 3 รุ่น?
สำหรับท่านที่ต้องการสอบถามหรือรับคำปรึกษาเบื้องต้น
สามารถกรอกรายละเอียดได้ที่ฟอร์มแนบ
https://forms.gle/YMvaxRmnpqiNUGdVA
หรือติดต่อตามช่องทางที่ปรากฎไว้ดังนี้
Line : @idolplanner
Tel : 02-010-8823
